3 trận đầu mùa giải, Arsenal toàn thua và đứng cuối BXH, hậu quả là HLV Mikel Arteta đã phải chịu rất nhiều chỉ trích và thậm chí là đứng trước nguy cơ sa thải. Tuy nhiên chiến thắng 1-0 trước Norwich lại cho thấy rất nhiều điểm sáng, và thậm chí đây có thể là bản lề để Pháo thủ vươn lên trong phần còn lại của mùa giải.
Chắc chắn chiến thắng tối thiểu này chưa đủ để xua tan những nghi ngờ xung quanh tương lai của Mikel Arteta, nhưng nó đã mở ra con đường để giúp ông trụ lại Emirates và có thể cũng là hướng đi trong tương lai của Arsenal. Chìa khóa cho sinh lộ này chính là sơ đồ 4-3-3.
Câu hỏi mà chúng ta cần đặt ra là vì sao đó lại là phương án để Arsenal thoát khỏi chuỗi phong độ nghèo nàn? Và vì sao Mikel Arteta không áp dụng sơ đồ này sớm hơn? Trong bài viết này chúng ta sẽ cũng nhìn lại trận đấu giữa Arsenal và Norwich City và giải đáp cho những câu hỏi đó.
Trong 90 phút tại Emirates vừa qua, có lẽ Arteta cũng rất tiếc nuối vì không thể thắng đậm hơn. Arsenal đã có tới 30 cú sút trong trận đấu với Norwich, đây là lần đầu tiên Pháo thủ sút nhiều tới vậy kể từ khi chiến lược gia người Tây Ban Nha nắm quyền – và đó rõ ràng là sự tiến bộ cực lớn nếu ta so với vỏn vẹn 1 cú sút trước Manchester City cách đây 2 tuần.
Một trong những điểm ta phải chú ý đầu tiên là 20 trong số 30 cú sút của Arsenal tới ở hiệp 2 – điều này một phần là bởi tình thế của trận đấu, khi Arsenal có bàn dẫn trước khi trận đấu còn 25 phút. Muốn có điểm thì Norwich buộc phải dâng lên, nhưng đồng thời họ cũng mạo hiểm phá vỡ kết cấu phòng ngự đã giúp mình đứng vững trong hiệp 1.
Phút 62 – khi tỉ số vẫn đang là 0-0, Arteta quyết định tung vào sân Thomas Partey và Emile Smith Rowe. Từ sơ đồ 4-2-3-1, Arsenal bắt đầu chơi 4-3-3. Đã nhiều lần Arteta công khai ý muốn áp dụng sơ đồ này cho Arsenal nhưng dường như ông vẫn chưa có được những lựa chọn hợp lý nhất để sử dụng chiến thuật mà người thầy của mình – Pep Guardiola đã thành công cùng Manchester City. Thậm chí tháng 12/2020 Arteta từng nói:
“Chúng tôi muốn chuyển sang sơ đồ 4-3-3, nhưng để làm được điều đó thì mọi vị trí phải là vô cùng chuyên biệt, nhưng tình hình nhân sự lúc này còn thiếu 5-6 vị trí nữa nên điều đó là không thể.”
Nhưng sau một mùa hè bận rộn mua sắn, giờ đây họ đã có thể áp dụng sơ đồ này.
Khi Arteta và Giám đốc kỹ thuật Edu trình bày ý tưởng chiêu mộ Partey với Ban lãnh đạo của Arsenal mùa hè năm ngoái, họ cung nhắc tới việc chuyển sang sơ đồ 4-3-3, nhưng phải tới lúc này thì Arteta mới có thể chắc chắn rằng đội bóng của ông đã sẵn sàng để thay đổi phong cách, dù đã vài lần ở mùa trước ta thấy ông cố gắng thử nghiệm chiến thuật này.
Arsenal đã khởi đầu trận đấu vừa qua với sơ đồ 4-2-3-1 quen thuộc, nhưng họ vẫn tìm cách mạo hiểm khi 5 trong 6 tân binh của mùa hè vừa qua được đá chính, trong đó có Takehiro Tomiyasu và Aaron Ramsdale – những người có trận đấu chính thức đầu tiên cho Pháo thủ. Việc xếp thủ môn 23 tuổi Ramsdale thay cho Bernd Leno trước khung gỗ có ý nghĩa vô cùng lớn: Sau khi phải nhận 9 bàn thua chỉ sau 3 trận đầu mùa, Arsenal lúc này phải thay đổi phương pháp phòng ngự.
Những thay đổi táo bạo của Arteta đã khiến các khán đài của SVĐ Emirates hào hứng hơn, những tiếng cổ vũ đặc biệt cuồng nhiệt sau những gì mà đội bóng của mình đã thể hiện trong 20 phút đầu trận. Thông thường, các CĐV Arsenal sẽ chỉ trích nếu đội bóng của mình không có thế trận tốt, nhưng lần này mọi chuyện đã khác, và các khán đài tràn ngập những lời cổ vũ và động viên để các tân binh giữ được sự bình tĩnh và ổn định tâm lý.
Tuy nhiên khi bước vào giờ nghỉ giữa 2 hiệp, bầu không khí lo lắng bắt đầu xuất hiện tại sân Emirates. Người hâm mộ pháo thủ không thể lờ đi sự thật là đã 3 trận rưỡi – tức hơn 300 phút trôi qua tại Premier League mùa này mà họ vẫn chưa có nổi một bàn thắng. Chắc chắn là đội bóng cần phải thay đổi, và Arteta quyết định làm mới cả về đội hình lẫn chiến thuật.
TRước đây Arteta từng sử dụng 4-3-3 và kết quả ông thu về không mấy khả quan: Đó là trận thua với tỉ số 0-1 trên sân của Aston Villa hồi tháng Hai, và thất bại 0-5 trước Manchester City trước khi bước vào kỳ nghỉ tập tủng ĐTQG. Dẫu vậy trong trận đấu với Man Cty thì chúng ta khó mà đánh giá được chính xác rằng chiến thuật của Arteta thành công hay thất bại bởi các bàn thua của họ đều xuất phát từ lỗi cá nhân, chưa kể tới việc họ phải chơi thiếu người vì tấn thẻ đỏ của Granit Xhaka ngay trong hiệp 1.
Nhưng một phần lý do khiến Arteta buộc phải sử dụng sơ đồ này là bởi nó phù hợp nhất với tình hình nhân sự hiện tại của Arsenal, đồng thời giúp họ bớt phụ thuộc vào chính Xhaka. Với 4-3-3, Partey được tung vào sân từ ghế dự bị để giữ vai trò mỏ neo, trong khi Smith Rowe và Martin Odegaard quán xuyến phía trên, liên tục di chuyển nhằm kiểm soát khu vực trung tuyến.
Khi mà cựu đội trưởng của Arsenal – Patrick Vieira gây ấn tượng mạnh mẽ khi dẫn dắt Crystal Palace đánh bại đối thủ không đội trời chung với Pháo thủ là Tottenham Hotspur với tỉ số 3-0 ở trận đấu sớm, thì Partey cũng cho thấy bóng hình của một ông chủ tuyến giữa.
Với Nicolas Pepe và Bukayo Saka ở 2 cánh, Arsenal có thể dễ dàng chuyển đổi giữa 2 sơ đồ 4-3-3 và 4-1-4-1. Khi này, Pháo thủ sẽ có thêm nhiều nhân sự tham gia tấn công hơn, đồng nghĩa với việc họ sẽ có nhiều cơ hội hơn, vấn đề chỉ là khả năng dứt điểm của các chân sút chưa tốt, đồng thời thủ thành Tim Krul cũng có một trận đấu xuất sắc nên Arsenal không thể thắng đậm hơn. Rốt cuộc thì như chúng ta đã biết, Arsenal đã có bàn thắng của Pierre Emerick Aubameyang và bảo toàn được 3 điểm tới khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên, và dù tình huống đó đầy tranh cãi thì kết quả cũng không thể đảo ngược được nữa.
Có lẽ chinh tinh thần cảm tử cũng là điều mà Arsenal lẽ ra phải có khi đối mặt với 4-3-3 của Man City tại Etihad, nhưng đó chẳng phải là những gì mà Arsenal nên làm từ đầu hay sao? Một chút mạo hiểm, tinh thần sẵn sàng dồn lên để tận dụng những tài năng tấn công như Saka hay Pepe, có lẽ điều đó tốt hơn là lùi xuống, chơi thận trọng và tìm cách tổ chức phòng ngự chặt. Ở trận đấu vừa rồi, họ được chơi trên sân nhà, trước một Norwich mới thăng hạng, chưa có điểm nào và mới chỉ ghi được 1 bàn, đó rõ ràng là hoàn cảnh không thể tốt hơn để Arteta và các học trò mạo hiểm. Dẫu sao cách duy nhất để chiến thắng là ghi bàn, trong khi Arsenal không thiếu cầu thủ có khả năng tấn công tốt và đủ sức khoan thủng hàng thủ đội khách.
Một điểm đáng khích lệ nữa với Arsenal trận này là các tân binh của họ đều chơi rất tốt. Ramsdale đã có trận đấu đầu tiên trong màu áo mới không hề tồi, dù kết quả của trận này chỉ là chiến thắng sát nút. Cầu thủ người Nhật Bản Tomiyasu hòa nhập rất nhanh với hệ thống chiến thuật của Pháo thủ và xuất sắc trong không chiến khi thắng 7/8 tình huống tranh chấp trên không.

Ben White cũng có một trận đấu tốt, đặc biệt khả năng chuyền bóng của anh khiến nhiều CĐV Arsenal liên tưởng tới David Luiz, nhưng bên cạnh khả năng tung ra những đường chuyền vượt tuyến, cựu cầu thủ của Brighton có ý thức phòng ngự rất tốt và bảo vệ chặt chẽ khu vực cấm địa của đội nhà. Albert Sambi Lokonga đang chứng tỏ tài năng ở trung tâm hàng tiền vệ dù mới 21 tuổi và chắc chắn anh sẽ còn được sử dụng nhiều hơn nếu giữ vững được phong độ.
Odegaard vẫn cho thấy anh là một tiền vệ giàu kỹ thuật, nhưng rõ ràng nhiều người đã quên mất rằng cầu thủ người Na Uy cũng rất chịu khó di chuyển và sẵn sàng áp sát đối thủ. Với Odegaard và Smith Rowe, Arsenal đang có trong tay 2 tiền vệ sáng tạo nhưng cũng sẵn sàng chơi rắn và tiểu xảo nếu cần. Trong bàn thắng của Arsenal, Smith Rowe chính là người đã giành lại bóng và phát động tấn công, và ta cũng phải nhấn mạnh rằng Partey chính là người tung ra đường chuyền xuyên tuyến cho Saka.
Có thể nói, với Odegaard, Smith Rowe và Partey thì sơ đồ 4-3-3 giờ đây không còn là bài toán bất khả thi với Arteta nữa, và rất có thể chính 3 cái tên này sẽ là chìa khóa để giúp Arsenal mở ra cánh cửa hy vọng trong phần còn lại của mùa giải. Dĩ nhiên đây mới chỉ là trận đấu thứ 4 trong tổng số 38 vòng đấu của Premier League, nhưng với những gì đã thể hiện trong khoảng 30 phút cuối trận đấu với Norwich, ít ra Arteta đã biết mình cần phải đi hướng nào. Sắp tới, lịch thi đấu của Arsenal sẽ khá nhẹ nhàng khi chỉ phải gặp Burnley tại vòng 5 Premier League và Wimbledon ở Cúp Liên đoàn, đó là cơ hội để Arteta thử nghiệm nhiều hơn và hoàn thiện sơ đồ này trước khi chạm trán Tottenham Hotspur vào ngày 26/9.
Từ vị trí bét bảng sau vòng 3, liệu đây đã là lúc để Arsenal lấy lại danh dự của mình? Tương lai sẽ trả lời câu hỏi này. Và đó là những gì mà Góc khán đài muốn gửi tới các anh em trong bài viết này.