Nguồn: The Athletic
Trên thực tế, một số đội bóng đã thành công khi áp dụng lối chơi pressing mãnh liệt trước Man City và Liverpool, thậm chí điều này đã xảy ra trong cùng một ngày. Hôm 30/10/2021, Man City bị Crystal Palace đánh bại trên sân Etihad, trong khi Brighton dù thủng lưới trước hai bàn nhưng vẫn lội ngược dòng cầm hòa Liverpool với tỷ số 2-2 trên sân Anfield.
Theo thống kê của Statsbomb, Crystal Palace và Brighton đều là hai đội bóng có xu hướng pressing. Ở trường hợp của Palace, chỉ có hai đội bóng pressing Man City với cường độ mạnh hơn ở mùa giải này, trong đó một đội chính là Liverpool.
Những thống kê kể trên có thể cho thấy rằng các đội bóng chơi pressing hiệu quả trước Man City và Liverpool thường giành kết quả tốt, hay ít nhất là gây nhiều khó dễ cho họ, chẳng hạn như Wolves trước Liverpool hay Arsenal trước Man City ở trận lượt về.
Tuy nhiên, đa số các đội bóng không thể duy trì lối chơi pressing hiệu quả theo cách đó trước 2 thế lực hàng đầu của Ngoại hạng Anh, hoặc đơn giản là họ… không muốn làm vậy.
Vậy tại sao có những đội bóng không chủ động pressing Man City và Liverpool, và họ làm cách nào để đối phó? Trước những đối thủ như vậy, Man City và Liverpool làm gì? Chương trình GÓC KHÁN ĐÀI hôm nay sẽ phân tích để làm rõ.
Man City và Liverpool là 2 đội bóng khai thác khoảng trống cực kỳ hiệu quả. Dựng xe bus phòng thủ 2 tầng trước cầu môn nhà là cách mà đa số các CLB thuộc phần còn lại của Premier League chọn khi đối đầu với Man City hoặc Liverpool.
Trong khi đó, các cầu thủ Liverpool khi bị pressing thường có phương án đối phó rất hiệu quả, chẳng hạn sử dụng các pha phát bóng dài lên phía trên để qua mặt hệ thống pressing của đối phương, sau đó tận dụng tiền đạo, tiền vệ để khai thác lỗ hổng đằng sau hàng phòng ngự đối phương.
Man City không muốn chơi như vậy, bởi lối chơi ăn miếng trả miếng với tốc độ cao vốn là tối kỵ đối với nhân sự hàng phòng ngự của họ. Thay vào đó, HLV Pep Guardiola xây dựng một hệ thống thoát pressing và phá quây xuất sắc.
Cũng theo thống kê của Statsbomb, Liverpool là đội bóng thực hiện khá nhiều những đường chuyền trực diện. Tất nhiên, họ không trực diện như Burnley, nhưng hơn nhiều so với Man City. Kết quả, tỷ lệ chuyền bóng chính xác của họ kém hơn Man City, dù vẫn vượt trội so với đa số các đội còn lại.
Một điểm khác biệt tương đối rõ ràng khác trong lối chơi của Liverpool và Man City, là thầy trò HLV Juergen Klopp thường ghi bàn ở các tình huống phản công nhanh hơn. Điều này rõ ràng tới mức ngay cả HLV Pep Guardiola cũng thường mô tả các bàn thắng tới từ phản công nhanh của các học trò là “chúng tôi làm giống như Liverpool”, bởi ông hiểu rõ đây là một trong những đòn đánh sở trường của đội chủ sân Anfield.
Thay vào đó, hệ thống chiến thuật của Man City luôn được vận hành để đảm bảo thân họ cũng như đối phương không cầm bóng di chuyển nhiều trên sân. Các học trò của HLV Pep Guardiola luôn duy trì sức ép với rất nhiều cầu thủ vây hãm vòng cấm đối phương, phối hợp nhuần nhuyễn với nhau để mở ra khoảng trống, tận dụng thời cơ ghi bàn.
Xét về lý thuyết, lối chơi này sẽ gặp nhiều khó khăn trước các đội bóng co cụm tử thủ trước khung thành, thế nhưng thực tế cho thấy Man City có vẻ thích những đối thủ chơi như vậy hơn, so với các đội bóng chủ động pressing cường độ cao như Crystal Palace hay Liverpool.
Một điều chúng tôi muốn lưu ý là pressing ở đây có thể không giống những gì chúng ta chứng kiến bằng mắt thường.
Một ví dụ tiêu biểu là trận Man City hòa Southampton 0-0 hồi tháng 09. Trận đấu này nhìn qua có thể rất giống với cái mà chúng ta mô tả là pressing, nhưng nếu chiếu theo định nghĩa của Statsbomb thì không phải như vậy. Statsbomb quy định mỗi lần một cầu thủ phòng ngự tiến sát cầu thủ cầm bóng ở khoảng cách từ 4,5 mét trở xuống là một lần pressing, nhưng trên thực tế Southampton không có nhiều lần pressing như vậy.
Hãy đi vào các tình huống thực tế để xem Southampton hóa giải lối chơi của Man City như thế nào. Trước hết phải khẳng định rằng họ đã làm gián đoạn chiến thuật build-up của Man City khá hiệu quả, nhưng pressing chỉ là một phần trong kế hoạch của Southampton.
Mỗi khi hàng phòng ngự Man City có bóng, Adam Armstrong và Che Adams tiến tới khóa các phương án chuyền bóng lên hàng tiền vệ của đối phương. Ở tình huống trước mắt các bạn, Adams chủ động di chuyển để chặn khả năng Nathan Ake chuyền bóng cho Fernandinho, và áp sát Ake.
Trong tình huống tương tự chỉ sau đó một phút, sau khi hai tiền đạo Southampton chặn hướng chuyền bóng cho Fernandinho, Adams áp sát Ake.
Khi Man City chuyền được bóng cho Fernandinho, Oriol Romeu lập tức có mặt để áp sát. Bên cạnh đó, các cầu thủ khác của Southampton cũng áp sát Kyle Walker và Joao Cancelo.
Đây là kế hoạch tiếp cận của Southampton. Do Romeu luôn chủ động áp sát Fernandinho, Man City sau đó đã không tính tới chuyện chuyền bóng cho Fernandinho từ tuyến dưới, thay vào đó lựa chọn những phương án lên bóng khác.
Cách vận hành chiến thuật của Southampton, cộng với việc các cầu thủ Man City chơi không đúng phong độ, khiến các học trò của Pep Guardiola gặp nhiều khó khăn trong việc đưa bóng vào vòng cấm đối phương, kết quả không ghi được bàn thắng. Chiến thuật của Southampton đã thành công, nhưng trên thực tế không phải lúc nào họ cũng áp sát cầu thủ cầm bóng của đối phương.
Ở trận đấu giữa Man City và Wolverhampton Wanderers, mọi chuyện lại rất khác. Wolves chỉ chơi với 10 người trong toàn bộ hiệp hai do Raul Jimenez phải nhận thẻ đỏ, nhưng chiến thuật từ đầu trận của họ là pressing Man City rất chặt chẽ. Thống kê của Statsbomb cho thấy từ đầu mùa giải tới nay, chỉ có hai đội pressing Man City mạnh hơn.
Tình huống trước mắt các bạn cho thấy Wolves chủ động áp sát Man City như thế nào ngay từ đầu trận, khi cả hai đội đều có đầy đủ 11 người.
Ngay cả khi chơi với 10 người và phải lùi sâu, Wolves vẫn rất chủ động áp sát cầu thủ cầm bóng của Man City, gây không ít khó khăn cho các học trò của HLV Guardiola. Ở tình huống này, Rayan Ait-Nouri theo rất sát Joao Cancelo khi anh này chuyền bóng cho Rodri.
Ruben Neves, một cầu thủ có khả năng pressing cực tốt, ngay lập tức có mặt để áp sát Rodri, buộc anh phải chuyền bóng về.
Ít lâu sau Phil Foden chuyền bóng cho Rodri, nhưng lần này cả Joao Moutinho và Adama Traore đều ập đến rất nhanh.
Rodri buộc phải chuyền cho Joao Cancelo, và cầu thủ Bồ Đào Nha tạt bóng ngay, nhưng bị Romain Saiss chặn lại.
Hãy xem Brentford làm gì trước Liverpool ở trận hòa 3-3 hồi tháng 09/2021. Có thể thấy họ không pressing mạnh như Wolves trước Man City, nhưng lối chơi của họ rất đáng chú ý.
Ở tình huống này, các tiền vệ của Brentford đã chủ động ngăn chặn phương án chuyền bóng của Andrew Robertson.
Bóng được đưa trở vào bên trong từ hành lang cánh, nhưng hai tiền đạo của Brentford không pressing. Họ chủ động giữ vị trí thuận lợi để chặn các đường chuyền. Ở tình huống trước mắt các bạn, hãy chú ý vị trí của Curtis Jones.
Bóng được đưa tới chân Alexander-Arnold và lúc này đã ở vị trí khá gần khung thành, nhưng Brentford vẫn không pressing mà thay đổi vị trí để chủ động khóa các phương án tấn công của Liverpool. Ethan Pinnock lùi về kèm Mane, thay vì áp sát Alexander-Arnold.
Bóng lại được đưa trở về với Robertson. Anh chuyền lại cho Alexander-Arnold để anh này chuyền trả lại ngay với một pha chọc khe chính xác, nhưng sau đó cú tạt của Robertson đ không chính xác.
And while these examples show what teams do to frustrate City and Liverpool, they also show what City and Liverpool do to get around (and behind) them.
Những tình huống kể trên cho thấy các đội bóng đã phòng ngự trước Man City và Liverpool như thế nào, đồng thời cũng thể hiện cách Man City và Liverpool vượt qua.
Cách hiệu quả nhất để đối phó với những đội bóng dàn xếp phòng ngự như ở các ví dụ chúng tôi vừa nêu là luân chuyển bóng giữa hai cánh nhanh nhưng kiên nhẫn, đồng thời các cầu thủ phải phối hợp di chuyển để kéo giãn hàng phòng ngự đối phương. Bên cạnh đó, thay đổi phương án tấn công và đẩy nhanh tốc độ cũng rất quan trọng để chiếm lợi thế ở khoảng trống sát vòng cấm đối phương.
Man City và Liverpool thường sử dụng ít nhất 5 cầu thủ tấn công trước vòng cấm đối phương và kéo giãn hàng phòng ngự để tạo khoảng trống. Hai cầu thủ chạy cánh của Liverpool là Robertson và Alexander-Arnold là những vũ khí rất quan trọng bởi khả năng tạt bóng rất tốt. Đối phương thường chủ động áp sát để tìm cách khóa chặt họ. Nhưng như vậy sẽ dẫn tới việc khoảng cách giữa các hậu vệ bị kéo giãn, tạo điều kiện cho các cầu thủ Liverpool ở phía trong tận dụng để ghi bàn.
Hãy xem xét tình huống tiếp theo, ở trận Liverpool gặp Burnley. Alexander-Arnold tiến vào phía trong, Mane lùi sâu để kéo theo hậu vệ Burnley, trong khi Jota di chuyển vào khoảng trống. Tình huống này thất bại nhưng Liverpool vẫn kiên nhẫn và đưa bóng sang trái.
Kostas Tsimikas chuyền bóng lại cho Jordan Henderson, khiến Burnley chủ động dâng cao để pressing, nhưng Salah đã sẵn sàng vào vị trí. Hàng phòng ngự của Burnley di chuyển sáng trái để thu hẹp khoảng trống, bởi Liverpool có bóng bên cánh trái. Nhưng Henderson đã chuyền bóng cho Jones và sau đó Jones chuyền lại cho Salah. Chân sút Ai Cập lúc này có khoảng trống rất lớn do hậu vệ của Burnley bị kéo về phía trái theo sự di chuyển của đồng đội.
Liverpool không được công nhận bàn thắng ở tình huống này do việt vị, nhưng có thể thấy đây là cách họ và Man City tấn công.
Ở tình huống này trong trận đấu với Wolves, có thể thấy rất rõ 5 cầu thủ trên hàng công của Man City.
Còn ở tình huống này Bernardo Silva rời khỏi hàng công 5 người để kéo theo hậu vệ kèm bóng. Bóng được chuyền cho Kyle Walker, nhưng Gabriel Jesus đã lao xuống tận dụng khoảng trống.
Walker chuyền bóng cho Jesus để anh này tạt vào vòng cấm, Man City ghi bàn rất dễ dàng.
